سهم بالای روسیه و چین در قرارداد محرمانه میدان گازی چالوس؟

منابعی نزدیک به قراردادِ ذیل «توافق ۲۰ ساله میان ایران و روسیه» برای اکتشاف و توسعه میدان گازی چالوس، گفته‌اند که این قراردادِ «چند تریلیون دلاری» هفته گذشته میان دو کشور نهایی شده است.

گاکادر این گزارش به مبلغ دقیق این قرارداد اشاره‌ای نشده، اما به گفته این منابع، «شرکت‌های روسی و چینی»، «سهم اصلی» را در آن خواهند داشت.

منابع نزدیک به قرارداد که به هویت آنها اشاره‌ای نشده گفته‌اند، در این قرارداد که اکنون نهایی شده، شرکت‌های روسی و پس از آن شرکت‌های چینی و تنها پس از آن ایرانی‌ها سهم دارند.

این در حالی است که میدان گازی چالوس در بخش ایرانی آب‌های دریای خزر جای گرفته و جمهوری اسلامی بر آن حاکمیت کامل دارد.

بر اساس این گزارش، از آنجا که ذخایر گازی این میدان، بیشتر از چیزی است که تصور می‌شد، قرار است میلیاردها دلار سرمایه اضافی این پروژه، از سوی مؤسسات مالی در آلمان، اتریش و ایتالیا تأمین شود.

کارشناسان پیش از این گفته بودند ذخایر این میدان به اندازه‌ای است که شاید به ایران این امکان را بدهد تا توان تولیدی خود را افزایش دهد و در مجموع با میدان گازی پارس جنوبی به صادرکننده گاز به اروپا تبدیل شود.

روسیه بیشترین سهم را می‌گیرد

یک مقام ارشد روسیه گفته است که روسیه توانسته «بیشترین سهم» را در اکتشاف میدان بزرگ گاز چالوس ایران به‌دست آورد؛ اقدامی که می‌تواند پیامدهای اقتصادی و ژئوپلیتیکی قابل توجهی به همراه داشته باشد.

این مقام روسی که به هویت وی اشاره‌ای نشده، معتقد است: «این اقدام نهایی برای کنترل بازار انرژی اروپا (از سوی روسیه) است.»

با کشف دو میدان گازی چالوس کوچک و چالوس بزرگ، دیگر روسیه دارای بزرگ‌ترین ذخایر گازی جهان نیست و این جایگاه به ایران واگذار شده است.

پس از افزایش برآورد ذخایر گاز در چالوس و افزایش قیمت گاز در اروپا طی هفته‌های گذشته، ایران و روسیه نیز طرح همکاری مشترک در زمینه استخراج گاز از این میدان گازی را تغییر داده‌اند.

در حالی که پیش از این قرار بود شرکت نفت خزر (کپکو)، بیشترین سهم استخراج را بر عهده داشته باشد، بر اساس توافق تازه، شرکت گازپروم روسیه و ترانس‌نفت، در مجموع ۴۰ درصد و شرکت ملی نفت چین (سی‌ان‌پی‌سی) و شرکت بزرگ چینی سی‌ان‌او‌او‌سی در مجموع ۲۵ درصد و شرکت ملی نفت خزر، تنها ۲۵ درصد سهم استخراج را انجام خواهند داد.

جایگاه چین در قرارداد میدان گازی

یکی از افراد نزدیک به قرارداد تازه میان سه کشور گفته «گازپروم مسئولیت کلی مدیریت توسعه چالوس را بر عهده خواهد داشت، ترانس‌نفت ترابری و عملیات مربوطه را انجام می‌دهد، شرکت ملی نفت چین، تامین منابع مالی و ارائه تسهیلات بانکی لازم را انجام می‌دهد و دیگر شرکت بزرگ چینی نیز قطعات زیرساختی و مهندسی» را تامین می‌کند.

به گفته منابع نزدیک به توافق، در ایران، «اگرچه کپکو به طور اسمی، مسئولیت عملیات محدود ایران در میدان چالوس را بر عهده خواهد داشت، اما مدیریت واقعی در سمت ایران در اختیار شرکت‌های هیدروکربنی نزدیک به خصولتی‌ها خواهد بود.»

این گزارش اضافه کرده که گذشته از ارزش عظیم ژئوپلیتیکی این پروژه برای روسیه، مسکو به دنبال یک بازده مالی عظیم از مشارکت خود در این زمینه است.

بر اساس محاسبه اویل‌پرایس، روسیه قصد دارد با استفاده از میانگین سالانه ۸۰۰ دلار به ازای هر یک‌هزار متر مکعب گاز، از صادرات گاز چالوس در طول قرارداد ۲۰ ساله با ایران، دست‌کم ۴۵۰ میلیارد دلار به‌دست آورد.

تخمین زده می‌شود حوزه دریای خزر، شامل میادین خشکی و فراساحلی، به طور محافظه‌کارانه حدود ۴۸ میلیارد بشکه نفت و ۲۹۲ تریلیون فوت مکعب گاز طبیعی در ذخایر اثبات شده و احتمالی داشته باشد.

اویل پرایس نوشته روسیه در دستکاری و تغییر وضعیت حقوقی حوضه خزر نقش مهمی داشته که منجر به کاهش سهم ایران از کل درآمدهای کل این منطقه شده است.

منبع، اویل‌پرایس