غافل‌گیری در روز پایانی مذاکرات وین

بورسان : هفتمین دور مذاکرات وین که روز دوشنبه هفته جاری آغاز شده بود، امروز نیمه تمام رها شد تا نمایندگان کشورهای حاضر در وین به کشورهای خود بازگشته و درخصوص مباحث مطرح شده با پایتخت مذاکره کنند. هرچند اعلام شده که دور هفتم مذاکرات از نیمه‌های هفته آینده آغاز خواهد شد، اما تا این ساعت به نظر می‌رسد ایران و غرب بیش از پیش اختلاف یافته و مواضعشان از هم دور است. به طوریکه ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، یکی از کشورهای حاضر در مذاکرات وین که خود برای عقد قراردادی به امارات رفته است، اعلام کرده که این دور از مذاکرات موفقیت آمیز نبوده و ممکن است دور بعدی مذاکرات فعلا آغاز نشود. انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اما با بیان اینکه نقطه مشترک، در پایان آخرین دور مذاکرات وین حاصل می‌شود، اعلام می‌کند: اما زمان نامحدود نیست و یک فوریت برای رسیدن به توافق حس می‌شود.مورا همچنین اعلام کرد که چهارشنبه یا پنجشنبه پیش‌رو به وین با خواهند گشت.

آمریکا شروط ایران برای مذاکرات را پذیرفت؟

معافیت مخفیانه آمریکا برای ایران

به نظر می‌رسد آنچه که تیم مذاکره‌کننده کشورمان تحت عنوان پیشنهادات مکتوب، در قالب دو سند چهارشنبه شب به طرفین دیگر برجام ارائه کرده، مهمترین عامل اختلافات در وین است. طرفین اروپایی مدعی شده‌اند که این پیشنهادات بخش اعظم توافقاتی را که در 6 دور قبلی به دست آمده تغییر می‌دهد. خبرنگار وال‌استریت ژورنال حتی مدعی است که دیپلمات‌های اروپایی اعلام‌ کرده‌اند که این پیشنهادات متن برجام را هم نقض کرده و به فراتر از برجام رفته است.

تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان در ابتدای امر توقف مذاکرات را موضوعی طبیعی و از سر نیاز دیگر طرف‌ها برای مشورت پایتخت‌ها عنوان کرد. با این حال وقتی حجم اخباری که از مخالفت اروپایی‌ها از پیشنهادات ایران افزایش یافت، علی باقری کنی نیز به این اظهارات واکنش نشان داد و گفت: قرار نبود پیشنهادات ما مطابق میل آنها باشد.

اختلافات بر سر چیست؟

ایران سه‌شنبه شب متن پیشنهادی خود را در قالب دو موضوع لغو تحریم‌های ظالمانه و مسائل هسته‌ای به دیگر کشورهای عضو برجام تحویل داده است. علی باقری، مذاکره‌کننده ارشد کشورمان دیروز اعلام کرده بود که طرف مقابل باید اینها را بررسی کند و آمادگی لازم پیدا کند تا وارد مذاکرات جدی درباره این متن ها شود.

او همچنین از وجود سند سومی نیز خبر داد و گفت: ایران در سند سومی که به طرف های مقابل در برجام ارائه می‌شود درباره مدت راستی آزمایی از رفع تحریم ها نقطه نظرات و پیشنهادهایی را بیان می‌کند. این سند هنوز تحویل طرف‌ها نشده است.

اما تمامی اخبار تا کنون نشان می‌دهد که طرف غربی از پیشنهادهای ارائه شده توسط ایران راضی نیست. لارنس نورمن خبرنگار روزنامه وال استریت ژورنال پیش از شروع مذاکرات امروز در توئیتی نوشت: تیم جدید به طور قابل توجهی موضع سخت‌تری آورد و آن را در متن نوشت. شکاف‌های قابل توجهی بیشتر از ۲۰ ژوئن (تیم قبلی مذاکرات وین به سرپرستی عراقچی) وجود دارد. اروپا قطعاً از متن‌های تحویل داده شده ناراضی بودند.

در این میان پایگاه خبری آکسیوس پیش از شروع نشست امروز به نقل از مذاکره کنندگان غربی نوشت: مذاکره کنندگان غربی به اطلاع هیئت ایرانی در وین رسانده اند که پیشنهاد آنها جدی نیست و غیرقابل قبول است.

آنها همچنین مدعی شده‌اند که هیئت ایرانی خواسته های افراطی برای رفع تحریم ها داشته است. هیئت ایرانی خواستار کاهش تعهدات هسته ای این کشور شده اند. موضع هیئت ایرانی عقب نشینی از آنچه که قبلا به آن رسیده شده، است.

ایران خواهان تغییرات اساسی شد؟

اینکه غربی‌ها از چه مفادی در پیشنهادات ایران ناراضی هستند، به ادعای خودشان به درخواست ایران برای تغییر در متن اولیه توافق وین باز می‌گردد. دیپلمات‌های غربی به الجزیره گفته‌اند: ایران درخواست تغییر اساسی در متن اولیه توافق در وین کرده است که این موضوع ناامیدکننده است. ایران در مذاکرات وین شکاف ایجاد کرد و نمی‌دانیم چگونه به آن رسیدگی می‌شود.

خبرگزاری رویترز نیز مدعی است: دیپلمات‌های اروپایی اعلام کردند تهران تقریبا از همه توافقاتی که پس از ماه‌ها دشواری ایجاد شده بود، عقب‌نشینی کرده و خواستار تغییرات عمده شده است.

لارنس نورمن، خبرنگار وال‌استریت ژورنال نیز در توئیتر به نقل از دیپلمات‌های کشورهای اروپایی مدعی شد: برخی از پیشنهادات ایران با برجام مغایر است. برخی دیگر فراتر از مفاد برجام است.

او همچنین با بیان اینکه دیپلمات‌های اروپایی می‌گویند «ایران تقریباً تمام توافق‌های دشواری را که در ماه‌ها مذاکرات سخت به دست آمده را زیر پا گذاشته و خواستار تغییرات اساسی در متن نوشته شده است»، نوشت: مشخص نیست که چگونه می توان شکاف های جدید در مذاکرات را در یک چارچوب زمانی واقع بینانه بر اساس اصلاحات ایران برطرف کرد. نورمن همچنین مدعی شد که دیپلمات‌های ارشد به این نتیجه رسیده‌اند که احتمالا احیای توافق هسته‌ای دیگر امکان‌پذیر نیست.

ایران چه می‌گوید؟

علی باقری پیش از این با اعلام اینکه ایران آمادگی ادامه مذاکرات را دارد، گفته بود: انتظار داریم طرف‌های دیگر پاسخ‌های حقوقی و دلایل منطقی خود را به پیشنهادهای ما ارائه کنند.

با این حال او در پایان نشست امروز بدون اشاره به مواضع دیگر طرفین برجام در خصوص پیشنهادات مطرح شده از سوی ایران، قطع مذاکرات را در نتیجه نیاز تیم مذاکره کننده اروپایی با پاییتخت عنوان کرد. او با بیان اینکه پیشنهاد‌های ایران درباره دو موضوع رفع تحریم‌های غیرقانونی و موضوع هسته‌ای روی میز است، افزود که طرف‌های مقابل احساس کردند برای پاسخ به پیشنهادات ایران در حوزه رفع تحریم و هسته‌ای نیازمند گفت‌‎وگو با پایتخت‌های خود هستند. به گفته باقری، بر این اساس این فرصت به طرف‌های مقابل داده شد تا پس از مشورت با پایتخت‌های‎شان بزودی در هفته آینده گفت‌وگوها در وین ادامه یابد.

با این حال بعد از ساعاتی با افزایش حجم اخبار منفی از سمت طرف‌های اروپایی، باقری نیز این مخالفت‌ها را تایید کرد. او گفت: می‌گفتند که این پیشنهادات با دیدگاه‌های ما انطباق ندارد، ما نیز گفتیم که این طبیعی است و قرار نیست که ما در مذاکرات مطالبی را بگوییم که مطابق با دیدگاه‌های شما باشد. ️باقری با بیان اینکه، ما مطالب را بر اساس دیدگاه‌ها، منافع و سیاست‌های کشور خود مطرح می‌کنیم، اعلام کرد: ️هیچ طرف اروپایی ادعا نداشت که پیشنهادات ایران مبنای حقوقی و قانونی ندارد.

واکنش روسیه و چین به توقف مذاکرات

نماینده چین نیز در مذاکرات وین پس از پایان نشست کمیسیون مشترک برجام گفت که هنوز به کار بیشتری نیاز داریم و توافق کردیم که اواسط هفته آینده به وین بازگردیم‌‌.

اولیانوف، نماینده روسیه اما تا این لحظه به مذاکرات امروز اشاره‌ای نکرده است. این درحالی است که او معمولا به سرعت مواضع خود در صفحه شخصی‌اش در توئیتر منتشر می‌کند. با این حال وزارت خارجه روسیه اعلام کرده که در روزهای آتی بایدن و پوتین نشستی مجازی خواهند داشت که در آن به موضوعات مختلف از جمله مواضع دو کشور در برابر فعالیت هسته‌ای ایران و برجام خواهند پرداخت.

واکنش آمریکا به پپیشنهادات ایران

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با بیان اینکه ایران با پیشنهادات سازنده به وین نرفت، مدعی شده است: ایران مذاکرات وین را با اقدامات تحریک آمیز هسته ای آغاز کرد. به گزارش الجزیره، ند پرایس افزوده است که گسترش برنامه هسته ای ایران حتما به بحران منجر خواهد شد. اگر ایران متعهد به دستیابی به راه حل نشود، چاره ای جز بررسی گزینه های دیگر نداریم.