بازار جهانی کالا؛ ملتهب اما استوار

در اوج التهاب در بازارهای جهانی، کاهش قیمت کامودیتی‌ها از مهم‌ترین ریسک‌های تحمیلی بیرونی به بازار سرمایه کشور است. موسسات معتبر جهانی این نگرانی را برای عمده کالاها کمرنگ می‌شمارند. بررسی گزارش‌های تحلیلی این موسسات در خصوص اقتصاد کامودیتی‌ها از این نظر راهگشاست که به صورت جامع‌نگرانه، هم روندهای کلان در حوزه سیاستگذاری پولی و مالی اقتصادهای بزرگ جهان و هم روندهای خرد شامل سرمایه‌گذاری و بهای‌تمام‌شده تولید انواع کامودیتی‌ها را در بر‌می‌گیرد. در ادامه، چکیده‌ای از آخرین گزارش‌های Credit Suisse و EIA STEO را مطالعه می‌کنید:

1- انرژی: در بازار جهانی نفت، انتظار کاهش التهاب و به تعادل رسیدن قیمت‌ها در نیمه دوم سال را داریم، اما در سطوحی بالاتر از صد دلار. پس از هفت فصل متوالی پیشی گرفتن تقاضا از عرضه نفت خام در بازارهای جهانی، خالص عرضه و تقاضا بالاخره در فصل سوم 2022 معکوس خواهد شد. انتظار می‌رود تا انتهای 2023، عرضه جهانی نفت خام از تقاضای آن جلوتر باقی بماند. چشم‌انداز «رشد تولید از سوی تولیدکنندگان اوپک» و «افزایش عملیات حفاری در امریکا» اصلی‌ترین عوامل افزایش عرضه در بازار جهانی نفت هستند. بهای‌تمام‌شده مناسب نفت شیل (با نقطه سر به سر تولید چاه‌های فعلی معادل 31 دلار و چاه‌های جدید معادل 55 دلار) بر جذابیت تولید نفت در امریکا می‌افزاید. در مقابل، کاهش تاریخی سطح ذخایر جهانی نفت خام و چشم‌انداز نرمال شدن سطح ذخایر حداقل تا انتهای 2023، عاملی است که نفت را در سطوح قیمتی بالاتر از صد دلار در هر بشکه به تعادل خواهد رساند.

2- فرآورده‌های نفتی: ظرفیت پالایش نفت در دنیا پاسخگوی رشد تقاضا برای فرآورده‌ها نیست؛ کرک اسپردها همچنان بالا خواهد ماند. بازار فرآورده‌های نفتی با «محدودیت ظرفیت پالایش» و «کاهش صادرات فرآورده‌های نفتی» از سوی چین، روسیه و امریکا روبرو است و نیازمند زمان بیشتری برای به تعادل رسیدن است. اگرچه پالایشگاه‌های امریکا با افزایش غیرنرمال ضریب بهره‌برداری از ظرفیت (95% در ماه می در مقایسه با 85% در میانگین 5 سال اخیر)، سقف 5 ساله تولید و صادرات (بیش از 40% بالاتر از میانگین 5 ساله صادرات در این برهه از سال) را شکسته‌اند، اما با رشد تقاضای تابستان به ناچار صادرات خود را کاهش خواهند داد. در چین نیز پالایشگاه‌ها در بهترین حالت پاسخگوی نیاز داخل هستند و عرضه معنی‌داری به بازارهای جهانی نخواهد داشت. این در حالی است که تقاضا برای فرآورده‌های نفتی در سرتاسر جهان به محدوده نرمال بازگشته است.

3- فلزات اساسی: چین حامی فلزات در افق یک‌ساله. پس از اطمینان یافتن بازار از جدیت بانک‌های مرکزی در افزایش متناسب نرخ بهره با تورم، نگرانی‌ها از سمت «کمبود عرضه»، به سمت «رکود و کاهش تقاضا» معطوف شده است. با این حال، رشد سیاست‌های تسهیلی چین در نیمه دوم 2022، محرک تقاضا برای کامودیتی‌های صنعتی خواهد بود و از قیمت آنها در افق یک ساله حمایت خواهد کرد. از بین فلزات اساسی، آلومینیوم بهترین شرایط را از نظر چشم‌انداز قیمتی دارد. چرا که بالا ماندن قیمت گاز طبیعی و برق و سهم جدی هزینه انرژی در بهای تمام شده تولید آلومینیوم، قیمت این فلز اساسی را در سطوح بالاتر از گذشته پایدار خواهد ساخت.

4- کشاورزی: ناترازی شدید در عرضه و تقاضا، بخصوص در گندم و دانه‌های روغنی حامی قیمت‌ها در افق یک ساله. در بازار غلات و دانه‌های روغنی، رشد سریع تقاضای پس از کرونا و کاهش ذخایر در سرتاسر جهان تا پیش از وقوع جنگ روسیه و اوکراین، آغازگر رشد قیمت‌ها بود. اتفاقی که با وقوع جنگ و اختلال در سمت عرضه، شدت گرفت. در این بین، گندم و دانه‌های روغنی شرایط حادتری دارند و انتظار می‌رود که سطوح بالای قیمتی آنها برای طولانی‌مدت، پایدار باقی بماند. انتظار داریم که قیمت‌ این بخش از محصولات کشاورزی برای حداقل یک سال آینده، در سطوح فعلی باقی بماند.