سه انگیزه پوتین برای تصرف اوکراین

بورسان: پس از چند هفته نبرد شدید، در ابتدای ماه آوریل، نیروهای روسی شروع به عقب‌نشینی از کیف و سایر شهرهای شمالی اوکراین کرده‌اند.

رهبران غربی تحریم‌های بیشتری را بر روسیه اعلام کرده و اتهامات مربوط به جرایم جنگی را مطرح کرده‌اند. تاثیر جریمه‌های مالی در سراسر اقتصاد مسکو در حال گسترش است و موجب تورم، از دست رفتن مشاغل و ناامنی در واردات شده است. اما به رغم این عقب‌نشینی و مقاومت محکم، روسیه در حمله‌اش ثابت قدم مانده و بیشتر روس‌تبار‌های کشورهای شوروی سابق، همچنان از جنگ حمایت می‌کنند.

اوکراین محل کشت مقادیر زیادی گندم و غلات است و ذخایر بهره‌برداری نشده نفت خام و گاز نیز دارد. این ثروت‌‌های طبیعی در کنار ارتباطات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی این کشور را به هدفی مهم و ارزشمند برای رئیس‌جمهور روسیه، ولادیمیر پوتین، تبدیل کرده است. او وعده داده با دولت هوادار غرب در کیف مبارزه کند و اوکراین را به مدار روسیه برگرداند.

پس چرا اوکراین این قدر برای روسیه مهم است؟

1- غرور ملی

سال‌هاست که پوتین تلاش می‌کند کنترل خود را بر سراسر حوزه نفوذ شوروی سابق باز پس بگیرد. نفوذی که به دنبال فروپاشی شوروی در ابتدای دهه ۱۹۹۰ میلادی از میان رفت. اما مدت زیادی است که اوکراین که در غرب روسیه قرار گرفته، تمرکز اصلی وی را به خود اختصاص داده است. دشت‌های وسیع آن از نظر تاریخی مانند حائلی بین قدرت‌های اروپایی و قلمرو روسیه عمل کرده‌اند.

۲- منابع استراتژیک

دارایی‌های کشاورزی غنی اوکراین پیشتر به این منطقه سود می‌رساندند. وقتی این کشور بخشی از شوروی سابق بود، اوکراین بیشتر گندم مصرفی اتحاد جماهیر شوروی را تولید می‌کرد. بر اساس گزارش وزارت کشاورزی آمریکا، خاک‌های غنی از مواد معدنی این کشور اخیرا ۱۰ درصد از صادرات گندم، ۱۴ درصد از صادرات ذرت و حدود نیمی از صادرات روغن آفتابگردان در جهان را در دست داشتند. این کشور از نظر منابع انرژی بهره‌برداری نشده نیز ثروتمند است.

اوکراین دارنده دومین ذخایر بزرگ گاز در اروپاست که بخشی از آن در ساحل کریمه واقع شده است، سرزمینی که ۸ سال پیش روسیه آن را به خاک خود ضمیمه کرد. در سال‌های اخیر، روندهایی مانند استفاده روزافزون از زبان اوکراینی به جای زبان روسی موجب التهاب در کرملین شده است.

۳- بازگرداندن اثرگذاری

نبرد سال ۲۰۱۴ پس از برکنار شدن یک رهبر هوادار کرملین در کیف، صورت گرفت. مسکو دید که روابط اوکراین و نهادهای غربی مانند ناتو و اتحادیه اروپا به هم نزدیک شده است. روسیه معتقد است که ادعایی تاریخی بر بخش عمده‌ای از اوکراین دارد، حتی گزارشی از یک تلویزیون دولتی نیز با استفاده از یک نقشه گرافیکی، چنین ادعایی مطرح کرده است. طبق این نقشه، سرزمین‌های مشخص شده، به عنوان هدایایی از سوی رهبران شوروی داده شده است. پوتین این دیدگاه را تایید کرده است.