رشد بهاری صادرات پالایشی به چین

بورسان : آمارهای گمرک برای خردادماه سال جاری به‌روز شده است. همان‌طور که نمودار زیر نشان می‌دهد، ارزش کلی واردات و صادرات در بهار امسال چندان فرقی با بهار سال قبل نکرده است. در این گزارش جزئیات صادرات و واردات در این فصل -از جمله شرکای تجاری اصلی و کالاهای پرتکرار در تجارت ایران- و به طور ویژه تغییرات صادرات به چین بررسی خواهند شد. به طور خلاصه وزن صادراتی ایران در ماه خرداد هشت میلیون تن بوده و وزن وارداتی اقلام حدود ۲.۵ میلیون تن بوده است. از طرفی در خرداد تراز تجاری دلاری مثبت بوده و در مقابل ۴.۲ میلیارد دلار صادرات، حدود ۴.۱ میلیارد دلار واردات بوده است. نهایتا در بهار تراز تجاری ایران مثبت ۸۳۱ میلیون دلار بوده است.

بزرگ‌ترین صادرکنندگان کالا به ایران

امارات متحده عربی در سال‌های اخیر همواره از مهم‌ترین مبدأهای واردات کالا به ایران بوده است. در بهار سال گذشته هم ۳.۵ میلیارد دلار واردات از این کشور صورت گرفته که بیشتر از هر کشور دیگری بوده است. چین دومین کشوری است که کالاهایش سر از بازار داخل ایران درمی‌آورند. در سه ماهه اول امسال میزان صادرات این کشور به ایران حدود ۳.۱ میلیارد دلار بوده است. پس از این دو کشور، رتبه سوم با اختلاف قابل توجهی با دو کشور قبلی، ترکیه است که ۱.۳ میلیارد دلار کالا به ایران صادر کرده است. اما این سه شریک تجاری اصلی در زمینه واردات، چه کالاهایی به کشور می‌فرستند؟

کالاهای اصلی واردات بهار

بیشترین حجم واردات از امارات را گوشی تلفن همراه تشکیل می‌دهد که ارزش آن در سه ماه اخیر حدود ۷۱۱ میلیون دلار بوده است. هیچ کد تعرفه دیگری در میان کالاهای وارداتی چنین حجمی نداشته است. در واقع امارات متحده یک معبر اصلی ورود تلفن همراه به کشور است. ذرت دامی، دانه سویا و گندم هم از دیگر واردات مهم ایران از امارات بوده‌اند. رتبه دوم ارزش واردات را واکسن داشته که از چین وارد شده است. ۳۵۵ میلیون دلار واکسن از چین وارد شده و کالاهایی از گروه قطعات خودرو هم از دیگر صادرات مهم چین به ایران بوده‌اند. اما بیشترین کالای وارداتی از ترکیه، «تراکتورهای جاده‌ای برای نیمه‌تریلرها» بوده است که ۲۰۶ میلیون دلار حجم داشته است. روغن آفتابگردان هم دیگر واردات بزرگ ایران از ترکیه بوده است.

عمده صادرات ایران چه اجناسی هستند؟

مقاصد اصلی صادرات کالاهای ایرانی در نمودار زیر مشخص است. چین با اختلاف زیاد در رتبه اول مقاصد صادراتی ایران قرار گرفته، به طوری که پذیرای بیش از ۴ میلیارد دلار واردات از ایران بوده است. پس از چین سه کشور عراق، ترکیه و امارات متحده عربی از جمله شرکای تجاری مهم ایران محسوب می‌شوند.

اما این صادرات عظیم به چین شامل چه نوع کالاهایی است؟ نزدیک به یک میلیون دلار از کالاهای ایرانی صادرشده به چین را پروپان مایع تشکیل می‌دهد. پس از آن هم متانول و بوتان قرار دارد. بنابراین صنعت نفت و پتروشیمی ایران نقش اصلی را در صادرات به اصلی‌ترین شریک تجاری ایران دارد.

روند ماهانه واردات از ابتدای ۱۴۰۰

واردات از چین که در اواخر سال قبل روندی افزایشی را طی می‌کرده، در ابتدای سال جاری کاهش یافته، به طوری که واردات خرداد ۱۴۰۱ از چین کمتر از واردات خرداد سال قبل از این کشور بوده است. چنین روندی را تقریباً برای امارات متحده عربی هم می‌توان مشاهده کرد. اما برای سایر شرکای تجاری ایران تغییر روند خاصی در ارزش واردات ماهانه دیده نمی‌شود.

تجارت ایران با چین از کدام بخش افزایش یافته است؟

صادرات به چین در پانزده ماه گذشته روندی صعودی را طی کرده است. این روند تا حدی برای امارات هم برقرار بوده اما صادرات به عراق و ترکیه با نوسانات ماهانه زیادی همراه بوده است. نمودار زیر این روندها را نمایش می‌دهد. اما چرا صادرات به چین بیشتر شده است؟

نقش محصولات پتروشیمی در افزایش صادرات به چین

همان‌طور که مشاهده شد، محصولات پتروشیمی مثل پروپان و بوتان از جمله مهم‌ترین محصولات صادراتی ایران به چین هستند. بررسی پروپان به عنوان یک نمونه در نمودار زیر نشان می‌دهد صادرات چنین محصولاتی به چین به وضوح روندی صعودی را در ماه‌های اخیر طی کرده و از عوامل اصلی افزایش کل صادرات به چین بوده است.