عطش بورس برای اقتصاد آزاد

بورسان-سروش بهرامی: پس از گذشت ۳.۵ ساعت مبادله سهام در بازار امروز، ارزش معاملات خرد سهام در همه بازارها به ۱۹۸۳ میلیارد تومان رسید تا مجددا این متغیر به سطوح کمتر از ۲هزار میلیارد تومان بلغزد. روز گذشته نیز این پارامتر در انتهای معاملات، عدد ۱۷۸۰ میلیارد تومان را به ثبت رسانده بود که یکی از ضعیف‌ترین‌ها در سال جدید بود. خروج پول نیز که هفته‌هاست بی‌وقفه ادامه دارد، امروز نیز تداوم یافت و شاهد خروج ۲۱۰ میلیارد تومانی سرمایه کدهای حقیقی از چرخه معاملات بودیم.

تلاش کم‌جان بازار سرمایه برای حفظ حمایت‌ خود فعلا نتیجه داده و با اندک بازدهی مثبتی همچنان بالای کانال ۱.۴ میلیون واحدی در نوسان است. شاخص کل بورس امروز در نهایت رشد ۰.۱۷ درصدی را به ثبت رساند و شاخص هم‌وزن نیز تنها ۰.۰۶ درصد افزایش یافت که نشان می‌دهد رشد بازار امروز اکثرا به واسطه افزایش قیمت برخی سهام خاص بوده است.

در این میان کارگزاری‌ها از قطعی اینترنت و سامانه‌های معاملاتی بین ساعات ۱۰ الی ۱۱ خبر دادند که این موضوع موج کم‌هیجان بورس امروز را تشدید کرد. اینترنت روز گذشته نیز به صورت سراسری برای تعداد بسیار زیادی از کاربران قطع شده بود و اکنون ترکش این مشکل به بورس تهران نیز برخورد کرد.

در میان این حجم از کم‌رمقی، بودند صنایع و سهامی که معاملات بهتری را نسبت به سایرین دنبال می‌کنند. برای مثال می‌توان به صنعت سیمان اشاره کرده که به دلیل بهبود وضعیت فروش و سودآوری آن‌ها برای فصل بهار و چشم‌اندازی که برای ادامه روزهای گرم سال و قطعی برق و افزایش نرخ دارند، مورد توجه بورسی‌ها قرار گرفته‌اند. برخی نمادهای صنعت انبوه‌سازی، فلزات اساسی، سرمایه‌گذاری و... نیز جزو سهامی هستند که اندک تقاضایی را به سمت خود جذب کنند.

واکنش مثبت بورسی‌ها به سیاست‌گذاری درست

بازار سرمایه امروز به طور کلی وضعیت خوبی را دنبال نمی‌کرد و ارزش معاملات بسیار پایین بود اما در کنار تمام این مشکلاتی که همه روزه در محافل بورسی مختلف از آن یاد می‌شود، معاملات امروز نکته مهمی در دل خود جای داده بود.

امروز بورس تهران روند بسیار یکنواخت و کم نوسانی داشت تا اینکه خبر عرضه دو محصول «شاهین» و «هایما» از دو شرکت سایپا و ایران‌خودرو، تقاضایی را در این گروه ایجاد کرد که توانست سهام اصلی این گروه را به محدوده‌های بالای دامنه نوسان روزانه برساند. بهمن موتور نیز دو روز پیش اعلام کرده بود که ۶۰۰ دستگاه از محصولات خود را در بورس کالا عرضه خواهد کرد.

نفس آرام صنعت خودرو

این اتفاق و برگشت قدرتمند سهام گروه خودرویی که مدتی بود در روند ریزشی گیر کرده بودند، پیغام مهمی در دل خود داشت. عرضه خودرو در بورس کالا به هرچه شفاف‌تر شدن روند خرید و فروش اتومبیل کمک می‌کند و قدم اولی است برای رهایی از قیمت‌گذاری دستوری. مدت‌هاست که شرکت‌های خودروسازی کشور به نام حمایت از قشر ضعیف از سمت دولت مورد فشار قرار می‌گیرند تا محصولات تولیدی خود را با قیمت‌هایی به فروش برسانند که برای خود شرکت‌ها زیان ایجاد می‌کند. این موضوع که مشکلات عدیده‌ای از کمبود خودرو در بازار، اختلاف قیمت بازار آزاد با کارخانه، برگزاری قرعه‌کشی برای خرید محصولات و... را ایجاد کرده بود، به جز ضرر و زیان برای تولیدکننده و مصرف‌کننده و سودآوری تنها برای دلالان نداشته است.

عرضه خودرو در بورس کالا اما این شرایط را بهبود می‌بخشد. عرضه خودرو به صورت مستقیم از سمت شرکت‌ها و امکان خرید عموم مردم باعث می‌شود که افزایش نرخ ایجاد شده در بورس کالا که به واسطه عرضه و تقاضا شکل می‌گیرد، به جای جیب دلالان، به جیب شرکت‌های تولیدی برود تا آن‌ها نیز بتوانند بخشی از مشکلات مالی خود را جبران کرده و به سمت توسعه صنعت خودروسازی کشور بدم بگذارند.

بورس امروز چه درسی برای دولت داشت؟

برگشت قیمتی سهام گروه خودرویی در بورس امروز پس از انتشار خبر عرضه محصولات سایپا و ایران‌خودرو، درس مهمی برای دولت داشت که بورس تهران این روزها تشنه حاکمیت اقتصاد آزاد و عدم دخالت دولت در روند تولید، عرضه و قیمت‌گذاری محصولات شرکت‌هاست. اتفاقی که امروز برای صنعت خودرو رخ داد را در گذشته برای صنعتی مانند سیمان نیز مشاهده کرده بودیم تا بار دیگر ثابت شود که دلایلی که این روزها برای ریزش بورس ذکر می‌شود، بهانه‌هایی بیش نیستند و بازار سرمایه بیش از هر موضوعی از آینده مبهم، دخالت‌های بی‌جا و نگرانی از سیاست‌گذاری‌های غلط رنج می‌برد.

البته نباید فراموش کرد که اتفاقاتی همچون دخالت در تقاضای سیمان در بورس کالا، تلاش برای کاهش قیمت روغن خوراکی پس از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، عدم مجوز افزایش نرخ به شرکت‌های شوینده و لاستیک و... ممکن است برای خودرو در بورس کالا نیز رخ دهد. به هرحال دولت بی‌پولی که تورم بالایی را تجربه می‌کند، برای کنترل قیمت‌ها دست به هرکاری خواهد زد.