چهارشنبه سرنوشت‌ساز اقتصاد جهانی

بورسان: چهارشنبه این هفته بازار جهانی در ساعت ۱۷ به وقت تهران انتظار انتشار آمار تورم آمریکا را برای ماه ژوئن می‌کشد. نرخ تورم سالانه آمریکا در ماه گذشته به ۸.۶ درصد رسیده بود و این موضوع به بازارها شوک سنگینی وارد کرد. شوک از این جهت به بازارها وارد شد که انتظار برای تشدید سیاست انقباضی از سوی فدرال رزرو آمریکا اوج گرفت. در ادامه نیز فدرال رزرو با افزایش ۰.۷۵ درصد نرخ بهره شوک سنگینی را به بازارها وارد کرد. ریزش سنگین بازارها با سقوط مس از ۹ هزار دلار تا میانه کانال ۷ هزار دلار رخ داد. حتی نفت نیز دوام نیاورد و هر بشکه نفت برنت به کمتر از ۱۰۰ دلار رسید.

در ادامه بخشی از افت قیمت جهانی کالاها جبران شد. در پایان هفته گذشته آمار اشتغال آمریکا از وضعیت مناسب اشتغال‌زایی بخش غیرکشاورزی حکایت داشت. پس از رشدهای مداوم نرخ بهره آمریکا برخی کارشناسان انتظار اولین نشانه‌های رکود از افزایش نرخ بیکاری حتی به میزان اندک را داشتند و اما وضعیت مناسب اشتغال‌زایی آمریکا حالا همه نگاه‌ها را متوجه نرخ تورم ساخته است.

بانک مرکزی آمریکا دو نرخ هدف را از ابتدای همه‌گیری کرونا دنبال می‌کرد. پس از جهش شدید نرخ بیکاری در آغاز کرونا تمرکز بر کاهش نرخ بیکاری بود. به این ترتیب سیاست‌های انبساطی سنگینی را در همان ماه‌های ابتدای از سوی فدرال رزرو شاهد بودیم. خرید حجم سنگینی از اوراق دولتی و همچنین کاهش نرخ بهره تا صفر برای کمک به اقتصاد برای عبور از وضعیت رکود کرونا انجام شد. اما از همان زمان رویه چاپ پول فد و دیگر بانک‌های مرکزی جهان نگرانی از تورم را افزایش داده بود. گرچه در سال نخست خبری از تورم نبود اما در ادامه با مشکلات سمت عرضه شاهد جهش قیمت کالاهای پایه در بازار جهانی بودیم.

جهش قیمت کالاهای پایه به سایر کالاها نیز کشیده شد و به این ترتیب نرخ تورم مسیر صعودی را در پیش گرفت. نرخ تورم در اقتصادهای بزرگ جهان از جمله آمریکا به سقف ۴۰ ساله رسید. حالا همه انتقادها متوجه فدرال رزرو بود که با سیاست‌های انبساطی و تزریق به شدید پول عاملی برای التهاب قیمت‌ها در اقتصاد شده است. افزایش نرخ تورم واکنش سیاستمداران را نیز به همراه داشت و حالا برای بایدن رییس جمهور آمریکا موضوع تورم به یک موضوع سیاسی برای حفظ دموکرات‌ها در قدرت تبدیل شده است.

حالا با توجه به وضعیت کاملا مناسب اشتغال آمریکا در صورتی‌که نرخ تورم ماه گذشته بالاتر از انتظارات باشد حتی احتمال رشد بیش از انتظارات نرخ بهره از سوی فد نیز مطرح می‌شود. با توجه به این موضوع که قیمت محصولات نفتی و مواد خوراکی در ماه گذشته در سقف خود قرار داشتند احتمال وقوع چنین سناریویی وجود دارد. حتی احتمال رشد بیش از انتظار CORE CPI (تورم بدون لحاظ قیمت انرژی و مواد غذایی) نیز بالا به نظر می‌رسد. این موضوع می‌تواند شوک محسوسی به بازارها وارد کند. بر این اساس شاید در پایان هفته جاری و تعطیلات بازارهای داخلی دوباره سقوط قیمت‌ها کالاها را شاهد باشیم.

در سناریو دیگر اگر تورم به هر دلیلی کمتر از انتظارات باشد با توجه به وضعیت خوب اقتصاد آمریکا و سیاست‌های بعضا حمایتی چین حتی احتمال رشد محسوس قیمت کالاها وجود خواهد داشت. بر این اساس آمریکا روز چهارشنبه این هفته از تورم آمریکا از اهمیت زیادی برخوردار است.