زنگ هشدار دلار برای دولت رئیسی

بورسان: علت اصلی رشد دلار بی‌نتیجه ماندن مذاکرات است و اتفاقا اصلاحات اقتصادی در واقعیت کاهش التهاب را به همراه خواهد داشت. بلاتکلیفی برجام باعث می‌شود که حتی اصلاحات کنونی اثر عکس گذاشته و با تشدید هیجان و انتظارات تورمی اقدامات درست دولت را بی‌ارزش کند.

قیمت دلار در آستانه رسیدن به ۳۰ هزار تومان است و فاصله اندکی در همان ابتدای معاملات امروز با این سطح روانی دارد. شاید به اشتباه عنوان شود که علت رشد نرخ دلار اصلاحات اقتصادی در حوزه حذف ۴۲۰۰ است. دلار به واسطه ناامیدی از نتیجه‌بخش بودن مذاکرات هسته‌ای مسیر تند صعودی را در هفته‌های گذشته در پیش گرفته بود. نمی‌توان اثر روانی اصلاحات کنونی و برداشت اشتباه عموم را بر متغیرهای اقتصادی در افزایش هیجان بازار ارز بی‌اثر عنوان کرد با این حال این موضوع دقیقا عدم تسلط کافی به فضای بازار ارز و اقتصاد کشور است.

لازم است که توجه شود که التهاب اقتصاد کشور و بازار ارز به واسطه انتظار برای احیای برجام فروکش کرده بود و این در حالی است که برخی از کارشناسان و مسئولان دولتی دلایل اشتباه را مطرح می‌کردند و این عدم درک صحیح از وضعیت اقتصاد کشور را در نگاه این افراد نشان می‌داد. همچنان عده‌ای بر این باورند که در شرایط تحریمی نیز این امکان وجود دارد اقتصاد کشور را اداره کرد. این‌که در واقعیت این عمل امکان‌پذیر است یا خیر نیاز به بحث‌های کارشناسی زیادی دارد اما شما با کشوری مواجه هستید که در ده سال گذشته دو دوره التهاب سنگین و جهش شدید نرخ دلار نسبت به ریال را تجربه کرده و این دو دوره با تحریم آغاز شده است. بعید است سیاست‌گذار و دولت با اعتبار کنونی بتوانند تغییری در ذهنیت عمومی ایجاد کنند و این‌جا حتی اگر در عمل احتمال اندکی وجود داشته باشد که در شرایط تحریمی بتوان حداقل کنترل را بر اقتصاد کشور داشت اما عوامل هیجانی و روانی می‌تواند تمام احتمالات اندک را بر هم زند.

شاید اگر اصلاحات حالا انجام نمی‌شد دلار این هفته از ۲۹ هزار تومان عبور نمی‌کرد و عزم ۳۰ هزار تومان نداشت. اما بورسان در مطالب قبلی خود از قبل عید و با توقف مذاکرات بارها اشاره کرده بود که باید منتظر دلار ۳۰ هزار تومانی بود. بر این اساس ممکن است این هفته دلار به سطوح کنونی نمی‌رسید اما قطعا در هفته‌ بعد یا آینده‌ای نزدیک با بی‌نتیجه ماندن مذاکرات دلار به این سطوح می‌رسید. اما باید توجه شود که اثر واقعی اصلاحات کنونی فارغ از اثر روانی کاملا مثبت است و اتفاقا در کاهش التهاب اثرگذار است. بر این اساس اگر اصلاحات انجام نمی‌شد حتی تسلط دولت بر بازار ارز در ماه‌های بعد کمتر بود و احتمال تشدید به مراتب بیشتر التهاب نسبت به حالت کنونی که اصلاحات انجام شده است وجود داشت. بر این اساس نباید آدرس غلط از دلیل اصلی التهاب بازار ارز داد.

دلیل اصلی التهاب بازار ارز بی‌نتیجه ماندن مذاکرات است و اصلاحات کنونی اقتصادی در واقعیت اثر مثبت بر کاهش التهاب اقتصاد کشور دارد اما در فضای هیجانی کنونی و انتظارات تورمی چنین اقدامی می‌تواند حتی اثر اقدامات مثبت سیاست‌گذار را بی‌ارزش کند.

تکمیلی در ساعت ۱۳:

دلار به ۳۰ هزار تومان رسید

با ادامه بلاتکلیفی مذاکرات احیای برجام دلار به ۳۰ هزار تومان رسید. گرچه اخباری از حضور امیر قطر یا انریکه مورا در تهران در پایان هفته وجود دارد اما به نظر می‌رسد بازار ارز دیگر به اخبار این حوزه اعتماد ندارد و همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد. همان‌طور که پیش از این نیز اشاره شد دلار در هفته‌های گذشته مسیر تند صعودی را در پیش گرفته بود و انتظار برای دلار ۳۰ هزار تومانی کاملا مشخص بود.

در هفته گذشته نیز اشاره شد که دلار پس از فتح ۲۹ هزار تومان می‌تواند تا سطوح بالاتر رشد کند و برخی از تحلیلگران عنوان می‌کنند که دلار می‌تواند حتی پس از عبور از سقف تاریخی تا میانه ابرکانال ۳۰ هزار تومان نیز رشد داشته باشد. بر این اساس نگرانی از این بابت وجود دارد. گرچه اصلاحات اقتصادی اثر واقعی مثبت بر کاهش التهاب اقتصاد کشور دارد با این حال انتظارات تورمی در اقتصاد کشور به واسطه بی‌نتیجه ماندن مذاکرات وین بالا بوده و در نتیجه اثر هیجانی اصلاحات بر اثر واقعی چربیده است. بر این اساس همه نگاه‌ها برای آینده نرخ دلار به مذاکرات وین دوخته شده است.

تکمیلی در ساعت ۱۸/ دلار در انتظار اخبار جدید برجامی؟

نرخ دلار که امروز تا ۳۰ هزار تومان پیش رفته بود با انتشار خبر دیدار انریکه مورا و باقری کنی اندکی از سقف روزانه خود فاصله گرفت. گرچه رئیس بانک مرکزی از کاهش التهاب بازار ارز خبر داده است و نتیجه اصلاحات اقتصادی را برای ارز مثبت ارزیابی کرده است اما همچنان به نظر می‌رسد در ریشه‌یابی علت التهاب بازار ارز دچار خطا است. همان‌طور که امروز اشاره شد دلار پیش از آغاز اصلاحات اقتصادی دولت رئیسی مسیر تند صعودی را در پیش گرفته بود و حتی روزها و هفته‌های گذشته نیز بورسان اشاره کرده بود که با بی‌نتیجه ماندن مذاکرات وین اگر دلار به ۲۹ هزار تومان برسد فتح کانال ۳۰ و در ادامه رشد به سطوح بالاتر در دسترس است. این موضوعی بود که تحلیلگران از هفته‌ها قبل نسبت به آن هشدار می‌دادند و از اوج‌گیری دوباره انتظارات تورمی ابراز نگرانی می‌کردند.

بر این اساس گرچه دست بانک مرکزی برای کنترل التهاب بازار ارز نسبت به دوره‌های مشابه سال‌های قبل بازتر است و در عین حال سیاست اصلاحی اقتصادی درست کنونی نیز در این مسیر می‌تواند به رئیس بانک مرکزی کمک کند اما حافظه تاریخی فعالان اقتصادی نشان می‌دهد که اگر تحریم بر اقتصاد ایران باقی بماند و تلاشی برای رفع تحریم نشود باید در انتظار جهش دوباره دلار و نرخ تورم در کشور بود. بر این اساس باید به برخی از مشاوران اقتصادی دولت نسبت به آدرس غلط از علت التهاب بازار ارز هشدار داد.