آزادسازی نفت ذخایر استراتژیک تنها کارت آمریکا برای فشار بر قیمت نفت بود؟
سورپرایزهای بایدن در جنگ نفتی با اوپک
- افزودن به علاقه‌مندی‌ها
- اشتراک‌گذاری
- پسندیدن
بورسان: بایدن، رئیس جمهور آمریکا با صدور دستور آزادسازی مقداری از ذخایر استراتژیک نفت این کشور و همراه کردن برخی از بزرگترین کشورهای مصرف‌کننده نفت دنیا، به جنگ با اوپک رفته است. البته که اوپک و متحدانش نیز به این دستورات واکنش نشان داده و تهدید کرده‌اند ممکن است به این اقدام با قطع برنامه افزایش تولید نفت خود پاسخ دهند.
از این دست از جنگ‌های نفتی بین کشورهای مصرف‌کننده و صادرکننده نفت در تاریخ طلای سیاه بارها رخ داده است، با این حال این اولین بار است که کشورهایی خارج از سازمان بین المللی انرژی با آمریکا همراهی می‌کند. با این حال کارشناسان بر این باورند که روی کاغذ بایدن شکست خورده این دور از جنگ نفتی است، موضوعی که واکنش بازار نفت و رشد قیمت‌ها در دو روز اخیر نیز آن را تایید می‌کند. با این حال ممکن است جنگ نفتی به اینجا ختم نشود و اگر اوپک پلاس بخواهد با توقف افزایش عرضه به اقدام کشورهای مصرف‌کننده نفت پاسخ دهد، آمریکا کارت‌های دیگری به غیر از آزادسازی ذخایر نفتی در دست دارد تا با آنها به جنگ با اوپک برود.
چرا بایدن شکست می‌خورد؟
بایدن عصر روز گذشته اعلام کرد که برای کاهش قیمت نفت و بنزین در بازار 50 میلیون بشکه از ذخایر نفت استراتژیک آمریکا را ظرف ماه‌های آینده راهی بازار خواهد کرد. در این مسیر البته این کشور از دیگر کشورهای مصرف‌کننده نفت نیز یاری خواست و به گفته آمریکا 5 کشور چین، هند، کره‌جنوبی، بریتانیا و ژاپن برای همراهی با بایدن در افزایش عرضه نفت همراهی کرده‌اند. از این 5 کشور بریتانیا اعلام کرده 1.5 میلیون بشکه، هند 5 میلیون بشکه و ژاپن 4.2 میلیون بشکه از ذخایر خود راهی بازار خواهند کرد. تا کنون کره‌جنوبی و چین به طور مستقیم در اینباره ابراز نظر نکرده‌اند.
برخی موسسات از جمله RBC Capital برآورد کرده‌اند در نهایت مجموع نفتی که این 6 کشور راهی بازار خواهند کرد بین 65 تا 70 میلیون بشکه خواهد بود؛ مقداری که تنها حدود نیمی از عرضه روزانه جهانی نفت است و از برآوردهای قبلی کمتر است، از این رو به اعتقاد بسیاری از کارشناسان تنها می‌تواند به طور مقطعی بازار نفت را آرام کند. یکی از کارشناسان نیز این افزایش عرضه را به خاموش کردن یک خانه آتش گرفته با سطل آب تشبیه کرده است.
گمانه زنی‌ها از آزادسازی ذخایر نفتی کشورهای مصرف‌کننده قیمت نفت را در سه هفته اخیر در مسیر کاهشی قرار داده بود و در این مدت قیمت نفت 7.5 دلار معادل 9 درصد افت کرد. با این حال اعلام خبر مقدار نفتی که آمریکا قصد آزادسازی آن را دارد، بازار نفت را ناامید و قیمت‌ها را در مسیر افزایشی قرار داد. قیمت‌ها دیروز بیش از 3 درصد رشد کرد و امروز هم بازار روز کم نوسانی را تا این لحظه گذرانده است. قیمت نفت برنت با 40 سنت رشد حدود 82.70 دلار بر بشکه است، نفت خام آمریکا هم 30 سنت افزایش یافته و بیش از 78.80 دلار معامله می‌شود.
اوپک به مقابله با آمریکا می‌رود؟
آمریکا و دیگر کشورهای مصرف‌کننده نفت هفته‌ها پیش از اوپک خواستند که با افزایش عرضه خود مانع از رشد شدید قیمت‌ها شود. اما اوپک به همراه متحدانش به رهبری روسیه، در نشست این گروه در اوایل نوامبر(یک ماه قبل) به این درخواست‌ها پاسخ منفی دادند و اوپک بر تصمیم قبلی خود که افزایش ماهانه عرضه در سطح 400 هزار بشکه در روز بود، پا فشاری کرد.
این گروه اعلام کردند که به نظرشان زمان مناسبی برای افزایش عرضه نفت نیست و هنوز بازار از شرایط اضطراری خارج نشده است، اوپک معتقد است که اوایل سال 2022 بازار نفت بار دیگر با مازاد عرضه مواجه خواهد شد. از این رو نه تنها با افزایش عرضه موافقت نکرد، بلکه عربستان قیمت نفت خود را برای خریداران یک روز بعد از نشست افزایش داد. حالا نیز در واکنش به اتحاد کشورهای واردکننده برای آزادسازی ذخایر نفت خود تهدید کرده که ممکن است در نشست آتی این گروه برنامه افزایش عرضه 400 هزار بشکه در ماه را متوقف کند.
اوپک پلاس سال گذشته در میان رکود تقاضا ناشی از همه گیری کرونا و کاهش قیمت ها، تولید خود را به طور بی‌سابقه‌ای به میزان ۱۰ میلیون بشکه در روز کاهش داد. این نهاد به تدریج بخشی از عرضه را احیا کرد و رقم کاهش عرضه را به حدود 5.8 میلیون بشکه در روز رساند. براساس توافق ماه جولای این گروه، آنها تولید خود را به میزان 400 هزار بشکه در روز از ماه آگوست تا دسامبر امسال افزایش می‌دهند.
چرا بایدن به تکاپوی کاهش قیمت نفت افتاد؟
اما بایدن در شرایط اضطراری است و برای نیاز به کاهش قیمت بنزین در آمریکا دارد. کارشناسان با اشاره به نزدیک بودن انتخابات میان دوره‌ای آمریکا و فشار تورم بر مردم این کشور بر نیاز بایدن و دموکرات‌ها برای کاهش هرچه سریع‌تر قیمت‌ها تاکید میکنند، بایدن به پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات پیش رو نیاز دارد چراکه با از دست دادن برتری در مجلس نمایندگان و تعداد سناتور برابر با جمهوری خواهان در سنا، دولت کار بسیار سختی در پیش خواهد داشت.
با این حال این میزان آزادسازی ذخایر نفتی نمی‌تواند قیمت‌ها را کاهش دهد و تنها این سیگنال را به مردم صادر می‌کند که دولت از فشار اقتصادی و تورم آگاه است. قیمت بنزین در آمریکا نسبت به سال گذشته همین موقع حدود دو برابر شده و حالا در بالاترین سطح طی 7 سال اخیر قرار دارد.
در این میان آخرین نظرسنجی‌ها از افت شدید محبوبیت بایدن خبر می‌دهد. آخرین نظرسنجی سی‌بی‌اس نشان می‌دهد که محبوبیت بایدن به 44 درصد افت کرده که کمترین سطح از زمان انتخابات آمریکا است. همچنین تنها 30 درصد شرکت‌کنندگان درنظرسنجی معتقد بودند که بایدن در حوزه اقتصاد خوب عمل کرده، این رقم یک ماه پیش 37 درصد و سه ماه پیش 45 درصد بوده است.
کارت‌های بایدن برای بازی با عربستان
اما اگر اوپک بخواهد تهدید خود را عملی کند و به جنگ با کشورهای مصرف‌کننده نفت برود، بایدن کارت‌ها و ابزار دیگری را که در دست دارد برای عقب راندن اوپک به کار خواهد گرفت.
یکی از این ابزارها، ممنوعیت صادرات نفت آمریکا است. برای سال‌ها صادرات نفت خام آمریکا با هدف اطمینان از تامین نیاز داخل ممنوع بود. تا در نهایت در اواخر سال 2015 این ممنوعیت رفع شد. حالا بایدن می‌تواند با افزایش قیمت‌ها بار دیگر این ممنوعیت را وضع کند تا قیمت بنزین در داخل کشور کاهش یابد. با این حال این اقدام به ضرر تولیدکنندگان داخلی آمریکاست.
ابزار دوم، رفع تحریم نفتی کشورهایی چون ونزوئلا و ایران است. با این حال ونزوئلا که چندان توان افزایش تولید ندارد و ایران هم رفع تحریم‌هایش با توجه به وضعیت روابط سیاسی دو کشور چندان محتمل به نظر نمی‌رسد. از سوی دیگر گفته می‌شود بخش زیادی از نفت ایران به طور پنهانی صادر می‌شود و ایران نیز ظرفیت افزایش تولید چندانی ندارد.
ابزار سوم، رفع محدودیت‌های حفاری و کمک به افزایش تولید شیل است. مانع استفاده از این ابزار هم شهرت بایدن به قهرمان مبارزه با تغییرات آب و هوایی است.
ابزار چهارم، فشار بر عربستان با ابزار سیاسی است. پیش از این ترامپ آشکارا عربستان را تهدید کرده بود که درصورتی که تولیداتش را افزایش نهد حمایت نظامی و سیاسی خود از این شکور را قطع خواهد کرد. حالا بایدن نیز می‌تواند از این ابزار استفاده کند هرچند که او دیپلمات‌تر از ترامپ به نظر می‌رسد.
ابزار پنجم، احیای لایحه نوپک (nopec) این لایحه بارها برای تصویب به کنگره رفته اما تا کنون به دلیل عدم حمایت دولت‌ها تصویب و به قانون تبدیل نشده است. این لایحه این اجازه را به دولت آمریکا می‌دهد که با استفاده از قانون آنتی تراست (ضد انحصار) اوپک را سازمانی انحصارگر و کارتل نفتی معرفی کند و هرگونه مبادله و تجارت کشورهای عضو این سازمان در آمریکا را غیرقانونی کند.